Chandra to przejściowe pogorszenie się nastroju, które może wynikać z wielu różnych czynników. Charakteryzują ją między innymi złe samopoczucie, stan apatii czy niepokój i zniechęcenie. Często mówi się o tym, że chandra to taka jesienna depresja, gdyż towarzyszą jej bardzo podobne objawy i najczęściej dotyka nas w ponurym okresie jesienno-zimowym. Na szczęście jednak chandra trwa przeważnie od kilku godzin do kilkunastu dni. Co powinniśmy o niej wiedzieć i jak sobie z nią radzić?
Spis treści:
- Co to jest chandra i co ma wspólnego z jesienną depresją?
- Jak rozpoznać chandrę? Charakterystyczne objawy chandry
- Czym się różni chandra od depresji? Najważniejsze różnice
- Jak sobie radzić z chandrą? 7 sprawdzonych sposobów na jej pokonanie
Chandra – co to jest i dlaczego nazywamy ją jesienną depresją?
Chandra to stan utrzymujący się u pacjentów przez stosunkowo krótki czas. Zazwyczaj jest to tylko kilka godzin, a w niektórych przypadkach maksymalnie kilkanaście dni. Objawia się on przede wszystkim spadkiem nastroju, brakiem energii do działania, smutkiem, a czasem również złością. W tym okresie możemy być też bardziej zmęczeni niż zwykle, a u części osób pojawiają się nawet bóle głowy. Nagromadzenie wszystkich indywidualnych odczuć, które potrafią pojawić się właśnie w sezonowym okresie nadało jej niesławne miano jesiennej depresji.
Jakie są przyczyny chandry? Mogą one mieć bardzo różny charakter, ale najczęściej jej objawy pojawiają się w rezultacie nieprzyjemnych dla nas zdarzeń. Mogą być to chociażby problemy w pracy, kłótnia z partnerem czy kłopoty z realizacją naszych planów. Bardzo często mówi się też o czymś takim jak chandra jesienna. Wówczas obniżenie nastroju jest spowodowane brzydką, przygnębiającą pogodą oraz brakiem słońca. W tym okresie melatonina jest produkowana w naszym organizmie w znaczne większych ilościach, przez co stajemy się bardziej senni i apatyczni. Ale zaburzenia poziomu hormonów mogą być przyczyną tego typu dolegliwości również u kobiet w ciąży, u których występuje nie tylko zimowa chandra.
Należy mieć świadomość tego, że chandra jest stanem przejściowym. Oznacza to, że jej objawy zazwyczaj przemijają samoistnie, na przykład w momencie, gdy problem nas trapiący zostanie rozwiązany. Jeśli jednak symptomy utrzymują się nieco dłużej, można podjąć pewne działania zmierzające do poprawy nastroju poprzez odciągnięcie myśli od problemów.
Czy to chandra? Objawy, które mogą na nią wskazywać
Niezależnie od tego czy dopadła nas typowa jesienna chandra, czy może wywołało ją jakieś nieprzyjemne zdarzenie w naszym życiu, symptomy tego schorzenia są w większości przypadków bardzo podobne. Najważniejsze objawy chandry, o których warto wspomnieć to takie stany i uczucia jak:
- obniżenie nastroju – najbardziej charakterystyczny dla chandry jest obniżony nastrój i złe samopoczucie;
- przygnębienie – człowiek w tym okresie staje się posępny, a uczucie przygnębienia lub dołek psychiczny narastają. Taki stan przygnębienia może mieć odmienne nasilenie w zależności od tego, co go spowodowało;
- zniechęcenie – wyraźnie odczuwalny staje się też spadek energii i brak motywacji do działania. Nie mamy ochoty wychodzić z domu, spotykać się z przyjaciółmi czy podejmować aktywności, które na co dzień sprawiają nam przyjemność;
- brak sił fizycznych – niezdolność do działania ma charakter nie tylko psychiczny, ale objawia się też tym, iż nie mamy siły na wykonywanie poszczególnych aktywności;
- zły nastrój – chandra może się objawiać również wyraźnym rozdrażnieniem oraz złością;
- częsta senność – zwłaszcza depresja zimowa objawia się tym, że ciągle chce się nam spać, przez co najchętniej cały dzień spędzilibyśmy w łóżku;
- brak apetytu – gdy jesteśmy smutni i zniechęceni z reguły tracimy również apetyt.
Różnica między chandrą a depresją
Wymienione powyżej objawy chandry należą również do symptomów świadczących o depresji. Bez względu na to czy jest to depresja sezonowa, różnice pomiędzy tym schorzeniem a chandrą są znaczące.
W medycynie chandrę określa się jako uciążliwą dolegliwość, która może minąć samoistnie. Stany depresyjne natomiast to poważna choroba, która z reguły wymaga pomocy ze strony specjalisty. Po czym zatem odróżnimy od siebie te dwie przypadłości?
- Pierwsza różnica to wspomniany już czas trwania chandry i depresji. W tym pierwszym przypadku, obniżenie nastroju najczęściej trwa maksymalnie kilkanaście dni. Nastrój depresyjny utrzymuje się natomiast znacznie dłużej, a nieleczone epizody tej choroby mogą trwać miesiącami.
- Kolejna kwestia to nasilenie objawów i ich charakter. U osób z chandrą można odnotować zmienne samopoczucie. Choć towarzyszy im smutek, pozytywne bodźce z otoczenia są w stanie poprawić nastrój takiej osoby i na przykład ją rozśmieszyć. Chandra może także powodować obniżenie nastroju w określonych porach dnia. Co więcej, jej objawy stosunkowo szybko mijają, przez co z reguły w ciągu kilku dni następuje znaczna poprawa nastroju osoby zmagającej się z tą dolegliwością.W przypadku depresji natomiast wszystkie objawy są znacznie bardziej nasilone i trwają przez długi czas. Uporczywe myśli depresyjne, ciągły smutek, zniechęcenie i ciągły brak energii do podejmowania jakichkolwiek aktywności to charakterystyczne objawy depresji. Obniżony nastrój utrzymuje się przez cały czas i w przeciwieństwie do chandry żadne pozytywne bodźce z otoczenie nie są w stanie tego zmienić czy choćby na chwilę poprawić samopoczucia chorej osoby. Bardzo ważnym symptomem depresji jest też anhedonia. Jest to niezdolność do odczuwania radości i przyjemności z rzeczy, które wcześniej nam ich dostarczały.Oprócz objawów zespołu depresyjnego, takich jak bezsenność, brak apetytu czy zespoły bólowe, u ok. 40-80 procent pacjentów pojawiają się również myśli samobójcze, a u części z nich nawet czyny samobójcze. Dla chorych na depresję życie w zupełności traci sens, w związku z czym przestają oni być zainteresowani swoimi obowiązkami oraz otaczającym ich światem. Powoli przestają funkcjonować normalnie, mają coraz mniej energii, stają się widocznie wolniejsi, doskwiera im brak apetytu i kłopoty ze snem.
- Kolejna różnica polega na tym, iż w przypadku chandry możemy jasno wskazać na przyczynę obniżenia się samopoczucia danej osoby. Może być to problem rodzinny lub zawodowy, brzydka i przygnębiająca pogoda, kłótnia z kimś bliskim, zmęczenie czy stres. Co więcej, osoby zmagające się z tym schorzeniem mają świadomość, iż jest to tylko stan przejściowy i wiedzą, że w niedługim czasie problemy się rozwiążą i ich nastrój ulegnie poprawie. W przypadku depresji natomiast, często nie można określić przyczyny, która spowodowała tak drastyczne obniżenie nastroju u danej osoby. Co więcej, chory nie jest w stanie nawet wyobrazić sobie tego, że sytuacja ulegnie poprawie. Z dnia na dzień przytłacza go coraz więcej negatywnych myśli i często pojawiają się stany lękowe (np. ciągły lęk o zdrowie czy napady lękowe). Osoby dotknięte depresją nie wierzą w poprawę swojej sytuacji i wstydzą się choroby. Mają one dojmujące poczucie winy, że w pełni odpowiadają za swój stan i dodatkowo obciążają nim bliskie im osoby. W związku z tym często nie przyznają się do tego, że potrzebują pomocy, co znacznie opóźnia i utrudnia leczenie.
Sprawdzone sposoby na chandrę – jak sobie radzić, gdy nas dopadnie?
Możliwości jest całkiem sporo, dlatego każda osoba zmagająca się ze spadkiem nastroju będzie mogła wybrać coś dla siebie. Najważniejsze jest jednak to, że osoby cierpiące na chandrę nie muszą korzystać z pomocy specjalisty. Jest to bowiem stan przejściowy, z którym możemy sobie poradzić samodzielnie. Jakie są najlepsze sposoby na jesienną chandrę?
1. Odpowiednia suplementacja
W okresie jesienno-zimowym jesteśmy w znacznie większym stopniu narażeni na niedobory witamin i minerałów. Z tego powodu często dotykają nas takie symptomy jak obniżenie nastroju, spadek energii czy pogorszenie się koncentracji. Aby temu zapobiec powinniśmy zatem dostarczać naszemu organizmowi tych składników, których mu brakuje, jak magnez, witamina B6 czy niezwykle ważna w tym okresie witamina D. W aptekach znajdziemy najróżniejsze tabletki na lepszy humor zawierające wszystkie najważniejsze witaminy i minerały, które mogą nas uchronić przez stanami obniżonego nastroju, do których zalicza się chandra.
2. Fototerapia czyli leczenie światłem
Nie bez powodu chandra jest najczęściej kojarzona z jesienią i zimą. To właśnie wtedy cierpimy na ciągły brak światła i promieni słonecznych, a przez to również na niedobór witaminy D. Wszystko to sprawia, że jesteśmy bardziej podatni na obniżenie nastroju. Dlatego też, fototerapia to dobry sposób na chandrę. Leczenie światłem przeprowadzają niektóre gabinety fizjoterapeutyczne, kosmetyczne lub medycyny naturalnej. Odpowiednią lampę może też po prostu kupić i korzystać z niej w domu. Oczywiście powinniśmy przy tym spędzać jak najwięcej czasu na świeżym powietrzu, aby korzystać z naturalnego światła w słoneczne dni.
3. Odpowiednia diet
Aby poradzić sobie z chandrą i przede wszystkim jej zapobiec powinniśmy odpowiednio się odżywiać. Musimy dostarczyć naszemu ciału wszystkich niezbędnych mu substancji, dzięki którym poprawi się nasza fizyczna i psychiczna kondycja. Stawiajmy przede wszystkim na surowe warzywa i owoce oraz wykonane z nich energetyczne koktajle, które zapewnią nam zdrowy zastrzyk energii oraz dużą dawkę witamin. Zielone warzywa i ryby to doskonałe źródła witamin z grupy B, natomiast orzechy, szpinak, kakao czy nasiona słonecznika dostarczą nam magnezu i żelaza. Równie ważne kwasy omega znajdziemy w orzechach oraz tłustych rybach morskich. Warto też zadbać o przyśpieszenie metabolizmu, co umożliwi nam cynamon i woda z cytryną.
4. Koloroterapia
Leczenie kolorami może naprawdę poprawić nam nastrój. Otaczajmy się zatem żywymi barwami, które wywołują w nas pozytywne emocje. Są to między innymi pomarańcz, żółć, róż czy zieleń.
5. Domowe SPA
Znajdź czas tylko dla siebie i daj ukojenie swoim nerwom. Chwila relaksu w postaci ciepłej kąpieli z dodatkiem aromatycznych olejków eterycznych lub soli z pewnością poprawi ci nastrój. Oczywiście jeśli odprężenie zapewniają ci też inne rzeczy, jak spędzanie czasu z rodziną, gry planszowe czy czytanie książek, również pozwól sobie na oddanie się tym przyjemnościom.
6. Przełam rutynę
Chandrę powoduje czasem zwykłe znużenie codziennością, która po prostu nas nudzi. Dlatego warto próbować nowych, ekscytujących rzeczy, które przełamią rutynę i wypełnią nas pozytywnymi emocjami.
7. Aktywność fizyczna
Podczas wysiłku fizycznego nasz organizm zostaje dotleniony i wydziela hormony szczęścia, których tak bardzo potrzebujemy, gdy dopada nas chandra. Dlatego zadbajmy o aktywność fizyczną na co dzień, nawet w postaci spacerów czy wyjścia na basen z rodziną.